Psychologia Człowieka, forum psychologiczne, co to jest psychoteraapia, psychologia, zaburzenia

Mazi

3. PROBLEM „KATEGORIE CZY WYMIARY EMOCJI". ZASADNOŚĆ ANALIZY EMOCJI JAKO ODDZIELNYCH KATEGORII
R. PLUTCHIK opracował tzw. BRYŁĘ EMOCJI w górę idąc oznaczył intensywność emocji wymiar intensywności emocji polega na tym, że im wyżej położona emocja tym bardziej intensywna np. zachwyt jest bardziej intensywny niż zaduma im emocje są położone dalej od siebie tym bardziej są różne np. żal i zachwyt dalej od siebie niż żal i obrzydzenie. On uważał, że to kategorie dla emocji są ważne bo kategoria da się opisać zachowaniem. Kluczem do zrozumienia tego jest motyw nazwa „prototypowy wzorzec zachowania" czyli inkorporacja dla zachowania, związanego z pożywieniem, które prowadzi do odrzucenia czegoś np. wymioty - emocją jest wstręt. Każde zachowanie jest związane z właściwą sobie emocją. Dzięki związkowi motywacji z emocjami tworzą się pewne instytucje społeczne, instytucje społeczne powstały w wyniku tego, że człowiek doświadczał pewnych emocji a człowiek doświadczał emocji bo musiał się przystosować. Bardzo wielu autorów uważa, że kategoria jest emocją. Inne sposoby myślenia gdy uważa się, że kategorie nie są dobre a przy charakteryzacji zjawisk emocjonalnych ważniejsze są wymiary emocji, bo lepiej jest opisywać zjawiska emocjonalne. Emocje trzeba opisać przy pomocy wymiarów: przyjemność - nieprzyjemność, odprężenie - napięcie, spokój - podniecenie. Wymiary emocji, bo emocji jest więcej niż wrażeń, których da się wyróżnić ok. 50 tyś. Dlatego, że emocji jest więcej, by je nazwać lepiej użyć dymensji. Są autorzy, którzy opisują emocje za pomocą kategorii i dymensji - łączą je ze sobą np. R. PLUTCHIK uważa, że są kategorie emocji ale każda emocja może być może być bardziej lub mniej przyjemna, bardziej intensywna mniej intensywna jest to też wymiarowość. Obecnie uważa się, że lepsza jest wymiarowość. Plutchik uważał, że można wyróżnić podstawowe kategorie emocji. O kategorii emocji świadczy z jednej strony - gdybyśmy patrzyli z poziomów interakcji - jakość interakcji. Różne są rodzaje interakcji, różne są kategorie interakcji np. interakcja z drugim człowiekiem i wtedy może to być inna jakość niż interakcja z jakimś źródłem dźwięków. Inny rodzaj interakcji i wyzwala inną jakość. Ta inna jakość jest często kategoryzowana i da się uchwycić (ująć) w pewne ramy. O jakości emocji czy o kategorii emocji świadczy inność odczuć, które człowiek przeżywa, ale poza tym również inność mechanizmów neurofizjologicznych tkwiących u podłoża emocji. Kwestia b. dyskusyjna wymiary czy kategorie. Można by to pogodzić. Argumentem na rzecz istnienia kategorii emocji jest fakt z jednej strony rodzaju interakcji i jakości interakcji. Jakość interakcji oznacza, że człowiek ma inne odczucia wewnętrzne, a jak ma inne odczucia wewnętrzne znaczy, że może inną emocję przeżywać. O jakości interakcji i jakości emocji może świadczyć też mechanizm neurofizjologiczny. (obecnie w psychologii emocji b. szeroko rozbudowany jest dział, który poszukuje neurofizjologicznych mechanizmów, komponentów, które tkwiłyby u podłoża różnych kategorii emocji i rzeczywiście znajduje się takie mechanizmy, komponenty czy struktury). Czy to jest takie pewne - do tej pory jeszcze nie bardzo wiadomo, w każdym razie są prowadzone jakieś obiecujące badania w tym względzie. To jest argumentem na rzecz, odmiennych kategorii emocji, na rzecz możliwości istnienia kategorii emocji a nie tylko istnienia wymiarów emocji. Plutchik wyróżnia pewne kategorie emocji a oprócz tego każda kategoria emocji może mieć różną intensywność i ona w różnym wymiarze w przestrzeni wielowymiarowej może być opisana. Mogą być emocje o pewnej kategorii, które mają charakter bardziej pociągający-bardziej odpychający; bardziej przyjemny-bardziej nieprzyjemny, emocje silniejsze (intensywniejsze)-słabsze. Wymiary są wpisane w kategorie emocji i jednocześnie z kategorią emocji wyraźnie związane.
Podział na emocje pierwotne i wtórne
W psychologii emocji, poza problemem kategoria czy wymiar emocji, pojawia się problem podziału na emocje pierwotne i emocje wtórne a z tego bezpośrednio wynika problem czy są uczucia i emocje i czy są to dwie różne rzeczy.